Metro

Het woord metro is de afkorting van het Franse begrip “Chemins de fer metropolitain”, een stadsspoorweg. Kenmerken van een metrosysteem zijn de verbondenheid met een stad, het rijden met elektrisch materieel en de eigen en kruisingsvrije baan. Het tracé van de metro is vaak in tunnels of op viaducten gebouwd, maar dit is geen vast kenmerk.

Ook lijnen op maaiveldhoogte komen voor, maar dan wel met ongelijkvloerse kruisingen met andere vervoerssystemen. Zodra een overweg in de baan ligt spreken we van sneltram of light rail. Dit doet zich voor bij de metro van Rotterdam in de Alexanderpolder. De metro gaat bij Capelsebrug over van metro op sneltram.

De meeste metrosystemen betrekken de stroom via een derde rail. Enkele systemen maken gebruik van bovenleiding.

Metro Rotterdam

De oudste metro van Nederland rijdt in Rotterdam. Op 9 februari 1968 werd het eerste deel van de Noord-Zuidlijn geopend. Deze lijn begon bij het Centraal Station en liep in een tunnel onder het centrum en de Nieuwe Maas tot even voorbij het Wilhelminaplein. Vanaf hier loopt de lijn over een viaduct naar Zuidplein.  Een verlenging van Zuidplein naar Slinge werd op 25 november 1970 in gebruik genomen. De verlenging van Slinge naar Zalmplaat volgde op 25 oktober 1974 en het laatste deel naar De Akkers (Spijkenisse) op 25 april 1985.

De tweede metrolijn werd de Oost-Westlijn, waarvan het eerste deel tussen Capelsebrug en Coolhaven op 10 mei 1982 werd geopend. Dit deel ligt vanaf het station Kralingse Zoom ondergronds. Op 25 april 1986 volgde het ondergrondse traject van Coolhaven naar Marconiplein en op 26 mei 1994 aan de oostzijde de bovengrondse verlenging van Capelsebrug naar De Terp in Capelle aan de IJssel.

Vanaf Capelsebrug gaat de metro verder als sneltramlijn met gelijkvloerse kruisingen en met bovenleiding. Op 27 mei 1983 werd de lijn verlengd van Capelsebrug tot het station Binnenhof in Ommoord. Weer een jaar later volgde een aftakking bij station Graskruid naar De Tochten in de wijk Zevenkamp (24 april 1985). Deze laatste verbinding werd uiteindelijke doorgetrokken naar de zogenaamde Vinexwijk Nesselande. Dit gebeurde op 29 augustus 2005. Deze laatste 1,5 km ligt op een viaduct en heeft een derde rail voor de stroomvoorziening.

Een koppeling van beide lijnen vond plaats op 4 november 2002 met de opening van de metrolijn van Marconiplein via Schiedam, Pernis naar Hoogvliet, waar aangesloten wordt op de Noord-Zuidlijn. Deze lijn kruist de Nieuwe Waterweg met een tunnel naast de Beneluxtunnel.

De laatste verlenging was de verbinding naar Den Haag via Randstadrail, waarover later meer.

Het huidige metronet omvat vijf lijnen:

Lijn	Route
A	Binnenhof – Schiedam Centrum. In 2019 doorgetrokken naar Vlaardingen West.
B	Nesselande – Schiedam Centrum
C	De Terp – De Akkers
D	Rotterdam Centraal – De Akkers
E	Den Haag Centraal – Slinge

Metro Amsterdam

Het tweede metronet van Nederland werd in Amsterdam in gebruik genomen. De eerste lijn werd de verbinding tussen het centrum van de stad en de nieuwe wijk Bijlmermeer. Een ondergrondse verbinding werd aangelegd tussen het Centraal Station en het station Amstel. Bovengronds liep de lijn door over twee vertakkingen, namelijk naar het eindstation Holendrecht en naar het eindstation Gaasperplas. De splitsing van beide lijnen ligt bij station Duivendrecht. Dit netwerk werd op 16 oktober 1977 geopend vanaf station Weesperplein. De verbinding tussen Centraal Station en Weesperplein volgde op 13 oktober 1980. Op 28 augustus 1982 volgde nog een verlenging van Holendrecht naar Gein.

De eerste uitbreiding werd deels als metro en deels als sneltram uitgevoerd. Het betreft de verbinding naar Amstelveen, die op 1 december 1990 werd geopend. De lijn van Amsterdam Centraal volgt de ondergrondse metro tot Spaklerweg en takt af in zuidelijke richting naar Station Zuid, waar de lijn als sneltramlijn in het midden van de weg en gecombineerd met tramlijn 5 naar Amstelveen rijdt naar Amstelveen Poortwachter. De lijn werd op 13 september 2004 verlengd naar Amstelveen Westwijk. Tussen Station Zuid en Amstelveen kent de lijn kruisingen met andere verkeersstromen en stroomafname via bovenleiding. Met ingang van 3 maart 2019 is de metroverbinding tussen Zuid en Amstelveen Westwijk opgeheven. De lijn zal omgebouwd worden tot een (snel)tramlijn en verlengd worden naar Uithoorn. Lijn 51 rijdt nu van Centraal Station via Zuid naar Isolatorweg

De tweede uitbreiding is de halve ring door Amsterdam Zuid, die op dijken en viaducten is gebouwd. De lijn is een echte metro zonder kruisingen. De lijn werd op 1 juni 1997 geopend en begint in het metrostation Gein en heeft bij Duivendrecht een aftakking richting RAI en Zuid volgt vervolgens aan de westkant van de stad langs Slotervaart naar station Sloterdijk. Eindstation is Isolatorweg.

De laatste uitbreiding heeft op 22 juli 2018 na een bouwtijd van 15 jaar plaatsgevonden. Het gaat hier om de Noord-Zuidlijn van Amsterdam Noord via het Centraal Station naar Amsterdam Zuid. De lijn is volledig ondergronds aangelegd.

Het Amsterdamse metronet omvat de volgende lijnen:

Lijn	Naam	Route
50	Ringlijn	Gein – Isolatorweg
51	Amstelveenlijn	Centraal Station – Isolatorweg
52	Noord-Zuidlijn	Noord – Station Zuid
53	Gaasperplaslijn	Centraal Station – Gaasperplas
54	Geinlijn	Centraal Station – Gein

---

_{Deze pagina is voor het laatst aangepast op 24 februari 2020.}