DVD – Berlin Anhalter Bahnhof

Beschrijving

Anhalt was een vorstendom ten zuiden van Magdeburg met wellicht als bekendste plaats Dessau, hoofdstad van het gebied. De Berlin-Anhaltischen Eisenbahn (BAE) werd in 1839 opgericht om de verbinding Berlijn-Dessau te maken. Later werden door de BAE lijnen gebouwd naar Halle en Leipzig, maar deze lijnen lieten Dessau links liggen! Het kopstation in Berlijn werd ook het eindstation voor de spoorlijn uit Dresden. Op 15 juni 1880 werd het door Franz Schwechten ontworpen Anhalter station geopend. De BAE werd vanaf 1882 door de KPEV (Pruisische Spoorwegen) geëxploiteerd en een paar jaar later overgenomen. Inmiddels was de spoorlijn de belangrijkste verbinding vanuit Berlijn naar het zuiden. In 1929 kwamen er in Anhalter Bahnhof 100 treinen per dag met 20.000 reizigers, maar als de Leipziger Messe geopend was, kon het oplopen tot 60.000 reizigers. Niet iedereen vond het gebouw in Neo-Romaanse stijl later mooi: de Frankfurter Zeitung had het over een “hässlich-klobigen Bahnhof”, een lelijk en plomp station. In 1935 wais het contrast tussen de “moderne tijd” van toen en het oude station nog groter: in dat jaar begonnen de Duitse “Fliegende Züge” dieseltreinen in het station op weg naar Frankfurt. In de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw zwaar beschadigd en na de deling lag het gebied van het Anhalter station in de DDR. In 1952 werd het station gesloten en jaren later gesloopt door de resten op te blazen. Na de Wende lopen de lijnen uit Halle, Leipzig en Dresden ondergronds door naar Berlin Hbf (tief), geopend in 2006 door Angela Merkel en andere Duitse prominenten.
De dvd over het station valt in twee delen uiteen. De eerste helft beschrijft de historie en is in zwart/wit, maar grotendeels met bewegende beelden. De tweede helft gaat over de hedendaagse Anhalter lijn tussen Berlijn, Bitterfeld en Halle en is in kleur. We beginnen in het heden bij de resten van het Anhalter station: de overdekte ingang of “portico” van het station. Negentig jaar eerder is het op dezelfde plek een drukte van jewelste. In de jaren ’30 konden zelfs de Berlijnse arbeiders zich een paar dagen vakantie veroorloven en die begonnen op het Anhalter station. Vakantiegangers werden door de thuisblijvers langdurig uitgezwaaid. In die tijd is de Anhalter Bahn een echte “Rennstrecke”. We zien de Henschel-Wegmann trein naar Dresden met de stroomlijn Baureihe 61. En ook de dieseltreinen waar de rijke klanten op de plek worden bediend. Bij een maximum snelheid van 160 km/u. Het Anhalter station is ook de plek waar hoge buitenlandse gasten werden ontvangen, zoals de Sovjet minister van buitenlandse zaken Molotov. En natuurlijk zien we ook Hitler. Op triomftocht na de Duitse bezetting van Frankrijk: voor zijn trein staan 2 stuks Baureihe 01.10, toen nog gestroomlijnd, en een wagen met Flak. Hij wordt door veel prominente gasten op “gepaste wijze” begroet. Vanwege de bombardementen van Berlijn vertrekken twee jaar later van hetzelfde Anhalter station treinen vol met Berlijnse kinderen met hakenkruisvlaggetjes naar het platteland en de veiligheid. Weer een jaar later is de tijd van het Derde Rijk voorbij en zien we vluchtelingen en hamsteraars in overvolle treinen op het Anhalter station op de vlucht voor de Russische legers. De deling van Duitsland is een feit en het is afgelopen met de rol van het Anhalter station. We kijken in de jaren ’30 ook nog even in de locloodsen. Na de Tweede Wereldoorlog vervallen ze dertig jaar tot een ruïne. Dan worden de gebouwen met dubbele draaischijven gered. Auteur en curator Alfred Gottwaldt verteld hoe het is gekomen.
We reizen daarna in het heden over de Anhalter Bahn van Lichterfelde Süd naar Halle. En we nemen een kijkje in alle stations langs deze lijn. Soms zijn de gebouwen vervangen, soms zijn ze gerestaureerd. We zien heel veel ICE’s, regionale dubbeldekkers met Br 147 en naar mate we zuidelijker komen, steeds meer goederentreinen, vaak met een Vectron er voor. Zo nu en dan maken we sprongetje terug in de tijd, bijvoorbeeld met de oranje Städte Express treinen van de DR. Ten slotte zien we nog wat museumlocs: Br 03 2204, Br 02 0201 bij een recordpoging, Br 103 met Rheingold trein en een “U-Boot” Br 132.
BRON: NVBS Actueel – juli 2023