Zeeuws-Vlaanderen 2018

1 Uitgangspunt van het goederenvervoer in Zeeuws-Vlaanderen is emplacement Sas van Gent (Svg). Hier staan in tijden van rust de locs opgesteld. Hier komen de aanvoertreinen uit Gent (en o.a. Kijfhoek) aan en vertrekken de afvoertreinen. Op Hemelvaartsdag, staan in Sas van Gent drie locs geparkeerd. Sas van Gent, 10 mei 2018.

2 Vroeger stonden de locs opgesteld in Terneuzen en werden er kleine reparaties verricht in de plaatselijke werkplaats. Sinds er dagelijks een uc-trein naar Kijfhoek rijdt, wordt het emplacement Terneuzen niet meer gebruikt en is de werkplaats vergrendeld. Het rangeerwerk speelt zich af op het emplacement Terneuzen Zuid (Tzz). Terneuzen, 8 mei 2018.

3 De werkdag begint wanneer om 7:45 een losse loc uit Sas van Gent vertrekt om wagens voor de eerste afvoertrein te verzamelen op de Axelse Vlakte en Terneuzen Zuid (Tzz). Loc 6516 heeft al vier gasketelwagens van de Axelse Vlakte opgehaald en op Tzz geplaatst; hij heeft nu drie wagens uit loods V39 van Verbrugge uitgehaald en moet wachten tot de tweede trein op Tzz gearriveerd is. 8 mei 2018 09:11.

4 De tweede trein uit Sas van Gent, die de aanvoer uit Kijfhoek meebrengt, arriveert op Tzz om 9:20 uur. Achter loc 6508 hangen twee wagens voor staalbedrijf Outokumpu en een lange rij dichte wagens, ongetwijfeld met papier, voor Verbrugge. Direct daarna vertrekt de 6516 met de drie wagens van loods V39 naar Tzz. Terneuzen Zuid, 8 mei, 09:30.

5 Hierbij passeert dit rangeerdeel de sporenkruising met de lijn naar Ovet, de kolenhandelaar, die incidenteel een trein belaadt. De 6516 combineert daarna ten behoeve van de eerste afvoertrein naar SvG de drie dichte wagens met de vier ketelwagens uit Axel. Terneuzen Zuid, 8 mei, 09:33.

6 Terwijl de 6508 met twee wagens (zie tekst 4) richting Axel tuft, ontfermt 6516 zich over de zojuist aangevoerde dichte wagens. Bij Verbrugge zijn twee aansluitingen in gebruik. Een tiental wagens wordt in de loods V39 van Verbrugge geplaatst (9:49 uur). Daarna gaan er maar liefst zestien loods V40 in. Het is een topdag voor Verbrugge, dat vooral papier uit Zweden aanvoert en o.a. karton, krantenpapier en frisdrank afvoert naar verschillende landen. Terneuzen Zuid. 8 mei 2018, 10:07.

7 Om 10:45 verlaat de (eerste) afvoertrein (vier ammoniakwagens en drie dichte wagens) Tzz en passeert daarbij de draaibrug over het Kanaal van Gent naar Terneuzen, op weg naar Sas van Gent. Een tweede afvoertrein zal rond 15:00 uur vertrekken. 8 mei 2018 10:45.

8 De 6508 is onzichtbaar aan het werk bij het staalbedrijf Outokumpu, enkele kilometers ten zuiden van emplacement Axel, officieel Axel Aansluiting (Axa). Onlangs is een zijspoor aangelegd aan de lijn naar Outokumpu, naar de nieuw gebouwde Zeeland Sugar Terminal. Deze heeft een tweesporig emplacement. Op de losplaats staan tientallen suikercontainers te wachten op verdere actie. 8 mei 2018.

9 In het spoor naar de suikerterminal ligt een lang omloopspoor. Het is roestig, de ambities zijn nog niet waargemaakt. In de verte zijn de reusachtige kranen van het daar gevestigde bedrijf Mammoet zichtbaar. Axel, 8 mei 2018.

10 Aan het Kanaal van Gent naar Terneuzen lag vroeger een cokesfabriek. Dit industrielocje houdt als statisch monument de herinnering aan deze fabriek in stand. 8 mei 2018.

11 In de middag meldt de zogenaamde Bunatrein zich bij Zandstraat. Deze trein loopt dwars door Nederland van Dow Terneuzen via Gent, Roosendaal, Oldenzaal naar Schkopau bij Leipzig naar het bedrijf Bunawerke. Hij rijdt driemaal per week en bestaat vooral uit ketelwagens met een scala aan chemische stoffen. De trein op de foto is op weg naar Dow en telt 24 wagens met stoffen als butadieen, styreen monomeer, kaliumhydroxide en (in de ochtend vanaf Axel naar Sas van Gent gebracht en daar aangehaakt aan de trein uit Gent) ammoniak. De retourtrein zal rond 14:00 uur het emplacement van Dow verlaten. Langstraat, 8 mei 2018, 13:21 uur.

12 Een dag later, woensdag 9 mei, herhaalt zich het ochtendritueel. In de vroege ochtend staat loc 6508 al aan het hoofd van een staaltrein op Tzz. 9 mei 2018, 8:19 uur.

13 De tweede trein uit Sas van Gent wordt eigenlijk pas tegen half tien verwacht. Het is echter half negen als er al een lege staalrollen(coils)trein achter DB 6516 binnenrolt op Tzz. Links staat de 6508 (zie foto 12). 9 mei 2018, 8:30 uur.

14 Een kwartiertje later is deze trein – geduwd – al bijna bij emplacement Axel, waar de wagens worden opgeslagen tot ze nodig zijn bij Outokumpu. Axel, 9 mei 2018, 8:45.

15 De (eerste) afvoertrein van Tzz heeft op deze 9^de mei een respectabele lengte. Een ketelwagen, tien gesloten wagens van Verbrugge en dertien platte zesassige wagens met coils van Outokumpu. Zandstraat, 9 mei 2018, 11:10 uur.

16 Deze afvoertrein wordt getrokken door DB 6516. Vooraan zit een ketelwagen met een goedje dat de UN-code 1992 draagt, afkomstig van ICL-IP, voorheen Broomchemie in Terneuzen. Dit bedrijf schijnt vooral op donderdagen bediend te worden, in verband met Hemelvaartsdag zal dit wel een dag vervroegd zijn. Zandstraat, 9 mei 2018, 11:11 uur.

17 We richten onze blik nu naar de westkant van het Kanaal, naar de verbinding Sas van Gent – Dow Terneuzen, officieel Sluiskil Dow (Sludow). De unit cargo-trein uit Kijfhoek die in de ochtend in Sas van Gent aankomt, wordt altijd gesplitst in een deel voor Dow Terneuzen (vertrek 8:25 uur) en een deel voor Tzz (vertrek 9:00). Het rangeerdeel voor Dow is meestal kort. Op 9 mei vervoert DB 6515 acht ketelwagens met ethyleenoxide naar Dow. De foto is gemaakt bij de overweg in de Langeweg, even voor Sluiskil Aansluiting (Slua), waar het spoor zich splitst, rechtdoor naar het noorden naar Dow en rechtsaf naar de brug en Terneuzen Zuid. Sluiskil, 9 mei 2018, 9:01 uur.

18 Ruim een uur later komt diezelfde 6515 met een korte buurtgoederentrein terug van Dow naar Sas van Gent. Drie lege ammoniakketelwagens, die waarschijnlijk weer naar Yara gaan, een wagen met felgele containercilinders en een gewone ketelwagen, vormen de opbrengst van deze dag. Zandstraat, 9 mei 2018, 10:14 uur.

19 RRF doorbreekt met één trein per dag de hegemonie van DB Cargo. De fraai gekleurde Class 66 561-05 rijdt de zgn. Bertschi-shuttle van Antwerpen naar de Bertschi Terminal bij Dow Terneuzen. Twaalf wagens telt hij met tankcontainers, aangevuld met enkele (gewone) containers. Zandstraat, 9 mei 2018; 11:00 uur. De retourtrein zal rond 18:00 uur vertrekken.

20 Op donderdag 10 mei rijdt er niets, het is Hemelvaartsdag. Terneuzen staat bomvol met dichte wagens: in de loodsen van Verbrugge, op de opstelsporen van hetzelfde bedrijf en zelfs nog enkele op emplacement Terneuzen Zuid. Vrijdag 11 mei is weer een gewone werkdag. De eerste loc van de ochtend heeft alweer een lege coiltrein naar het viersporige emplacement Axel gebracht. Yara heeft op de feestdag niet stilgezeten, DB 6510 haalt bij deze kunstmestfabrikant maar liefst tien wagens ammoniak op, het dubbele van een normale werkdag. Axel Aansluiting, 11 mei 2018, 8:48 uur.

21 De vrijdagse aanvoertrein van Sas van Gent naar Tzz is er weer een van een indrukwekkende lengte: twee gasketelwagens voor Yara en 28 dichte wagens voor Verbrugge. Zandstraat, 11 mei 2018, 9:08 uur.

22 Mooi op tijd (zie foto 19) brengt RRF 561-05 zijn setje van twaalf wagens met (tank)containers richting Dow. Zandstraat, 11 mei 2018, 11:00 uur.

23 Pas na een uur verlaat de Bertschi-trein aan de westzijde het terrein van Dow. Geduwd wordt het setje van twaalf wagens op de Bertschi-terminal gezet. De foto toont dat twaalf wagens ook echt het maximum zijn voor deze relatief korte terminal. 11 mei 2018, 12:15 uur.

24 Pas na een uur verlaat de Bertschi-trein aan de westzijde het terrein van Dow. Geduwd wordt het setje van twaalf wagens op de Bertschi-terminal gezet. De foto toont dat twaalf wagens ook echt het maximum zijn voor deze relatief korte terminal. 11 mei 2018, 12:15 uur.

25 Verrassend is tenslotte de rit van een coiltrein op een zaterdag. DB 6509 staat voor vijftien platte wagens met coils, op weg naar Sas van Gent. Omgeving Phillippine, 12 mei 2018, 11:13.