Rails in & om Wales, 2013

De eerste foto toont een leuke line-up van drie smalspoorlocjes in Porthmaddog. Beginpunt van de Ffestiniog Railway en sinds 2011 ook eindpunt van de 25 mijl (!) lange Welsh Highland Railway.

Tijdens het Barry At War Weekend reed bij de Barry Tourist Railway ‘steam railmotor’ nummer 93. Dit 105 jaar oude rijtuig met interne stoomketel is sinds twee jaar actief bij diverse museumlijnen. Dergelijke railmotors deden dertig jaar dienst in Engeland en Wales.

Vlak naast Aberystwyth station vertrekt de Vale of Rheidol Railway naar Devil’s Bridge. Bij die duivelse brug en bijbehorende waterval waren de weergoden ons niet gunstig gezind en kwam er heel wat water van boven. Maar dat was één van de weinige buien die we in Wales gehad hebben, in tegenstelling tot de uitdrukking ‘Welsh summer’ voor een verregende zomer. Niet alleen Nederlanders hebben het graag over het weer…

De Aberystwyth Cliff Railway was bij de bouw in 1896 met 237 meter de langste funiculair van de Britse eilanden. Het dalende voertuig trekt het stijgende exemplaar 130 meter omhoog. Hoewel het weer hier niet optimaal, maar wel droog was, hadden we van bovenaf mooi zicht op de baai, pier en kasteelruïne.

De Talyllyn Railway rijdt op diverse donderdagen in het hoogseizoen met hun Victorian Train. Deze dateert, inclusief locomotief, uit de jaren ‘60… van de 19e eeuw! Onderweg zijn er voor de hobbyisten diverse fotostops, waarbij de trein voorbij rijdt aan de vele camera’s. Ook kregen we extra uitleg van een enthousiaste en ervaren medewerker die al decennia lang bij deze lijn actief was.

Van Fairbourne kun je op meerdere manieren in Barmouth komen. Met de reguliere trein over de 820 meter lange houten Barmouth Bridge. Of met de twee mijl lange en 12,25 inch brede Fairbourne Steam Railway door de duinen en met een motorbootje naar Barmouth. Vanaf het eindpunt tegenover Barmouth is op de achtergrond de Barmouth Bridge over de Mawddach Estuary te zien. Locje Yeo liep om; een replica schal 1:2 van een smalspoorloc uit Cornwall.

De Welsh Highland Railway is in fasen uitgebouwd en is sinds 2011 maarliefst 25 mijl lang. Vanuit Caernarfon wordt eerst flink geklommen om dwars door het Snowdonia National Park, met zicht op Mount Snowdon 2,5 uur later in Porthmaddog aan te komen. De 41 ton zware en 14,7 meter lange loc 143 trok ons over vele viaducten en door diverse tunnels. Deze oorspronkelijk Zuid-Afrikaanse NG G16 ‘double prairie’ 4 cylinder Garrett is een indrukwekkende verschijning.

De Welsh Highland Heritage Railway is een één mijl lang lijntje met halverwege een nog smaller spoorlijntje en een mooi museum. Bij beginstation Porthmaddog kwam net een Class 158 van Arriva voorbij. Vervolgens vertrokken we vanuit het Harbour Station met de Ffestiniog Railway. Deze 13,5 mijl lange lijn vertoont een vrijwel constante stijging tot aan eindpunt Blaenau Ffestiniog. Daar is aansluiting op de Conwy Valley Line naar Llandudno. Daarmee is dit de enige spoorverbinding van west- naar noord-Wales.

De Snwodon Mountain Railway beklimt met een tandrad de hoogste berg van Wales (1085 meter). Ook dit is één van de vele staaltjes van Victoriaanse ingenieurskunst die nu nog dagelijks dienst doen. De dienst wordt met vier diesels en een stoomtrein uitgevoerd en is bij mooi weer met dito uitzicht erg druk.

De 600mm Llanberis Lake Railway loopt 2,5 mijl langs Lake Padarn. Wij waren er tijdens een Steam Gala met gastlocs en dubbeltractie. Een aantal van de vroeger in de leisteenmijnen gebruikte (Hunslet) smalspoorstoomlocjes zijn nog bewaard gebleven. Ook dit is één van de Great Little Trains of Wales.

De Great Orme is een 200 meter hoge rots bij Llandudno, aan de noordkust van Wales. Er rijden al 111 jaar trams naar boven. Dankzij het mooie weer en verschillende aanwezige schoolklassen waren er wachtrijen voor de trams, die elke 20 minuten reden. De nu niet meer gebruikte trolleystang was vroeger verbonden met een telefoonlijn voor communicatie met de treindienstleider. De aandrijving van de kabels voor de tractie werd eerst door stoommachines en nu door elektromotoren verzorgd. Deze speciale spoorlijn leerden we kennen tijdens een NVBS-afdelingsavond.

Wales heeft nog een normaalsporige museumlijn: de 7,5 mijl lange Llangollen Railway langs de rivier Dee. Ook hier werd in dubbeltractie gereden. De eerste slag van de dag werd getrokken door GWR 7822 ‘Foxcote Manor’ en BR (800(72 tank locomotief, samen een opvallende combinatie.

Ook buiten Wales was veel te ontdekken, zoals de Bluebell Extention. Deze zusterspoorlijn van de SHM in Hoorn, sluit na 43 jaar weer aan op de hoofdlijn in East Grinstead. Links op de foto is nog net de trein uit Londen te zien. Voor deze verlenging zijn onder meer miljoenen tonnen vuilnis verwijderd uit een oude uitsnede, waar nu weer een spoor doorheen loopt. De Bluebell Railway trok in de maanden maart t/m mei 2013 al 36% meer reizigers. Zelfs zoveel, dat er extra dieseltreinen rijden. Best bijzonder voor een museumlijn die lang als een echte ‘steam only line’ bekend stond.

Op 3 juli 1938 brak A4 locomotief Mallard het wereldsnelheidsrecord voor stoomlocomotieven met 126 mijl per uur. Ter ere daarvan werd op dezelfde dag 75 jaar later in het National Railway Museum te York de ‘Great Gathering’ geopend. Twee weken waren alle zes nog bestaande locs van dit type te zien in de Great Hall. Twee locs zijn zelfs tijdelijk uit Noord-Amerika gerepatrieerd. Van links naar rechts staan op de foto 60007 Sir Nigel Gresley, 60008 Dwight D. Eisenhower en 60009 Union of South Africa. Tijdens een exclusieve ‘photo morning acces’ mochten per dag 50 mensen twee uur voor de officiële opening van het museum naar binnen. Zo hadden we een beter overzicht over de opgestelde locs rond de draaischijf. Het hele evenement heeft 140.000 mensen getrokken.

Bij het Midland Railway Center in Burrterley werd nog een 75-jarige jubilaris in het zonnetje gezet. Duchess of Sutherland, die exact driekwart eeuw eerder gebouwd was voor de LMS. Deze Princess Coronation class locomotief is een ‘klasgenoot’ (class mate) van Duchess of Hamilton, die een paar jaar geleden geheel gestroomlijnd in haar oorspronkelijke outfit werd teruggebracht. Weer een andere gestroomlijnde Duchess had het snelheidsrecord voor stoomlocotieven in Engeland verbroken voordat Mallard dat in 1938 definitief vestigde. Duchess of Sutherland staat hier klaar voor vertrek in Swanwick Junction richting Butterley. Achteraan de trein liep een dieselloc mee in het kader van het 1960s weekend met gemengde tractie.

Tot slot: tunnelvisie. De Monsal Trail is een 8,5 mijl lange fiets- & wandelroute van Bakewell tot bijna bij Buxton. Het traject was onderdeel van de vroegere hoofdlijn van Derby naar Manchester, geopend in 1863 en 105 jaar later gesloten. Wandelroutes over voormalige spoorlijnen zijn er in de UK heel veel. Bijzonder aan de Monsal Trail zijn de drie rond 500 yard lange tunnels waar je doorheen loopt; in andere ‘railway walks’ kan dat niet. Doordat de tunnels in een boog lopen, zie je bij binnengaan nog geen licht aan het einde.