Trams in Groningen
Samengesteld door Nico Booij
Ons land telt momenteel maar drie (binnenkort vier) stadstrambedrijven, maar er zijn er vroeger veel meer geweest. Eén ervan zetelde in de stad Groningen. In deze expositie laat ik wat plaatjes zien van dit bedrijf, aan de hand van prentbriefkaarten uit mijn verzameling. Het aardige van ansichtkaarten is, dat weliswaar de trams er niet gedetailleerd op staan, maar dat er des te meer van de omgeving te zien is.
Een plaatje van de Oude Ebbingestraat in het tijdperk van de paardentram. In 1910 heeft de Gemeentetram Groningen (GTG) de toen bestaande lijnen geëlektrificeerd. Deze reed met lijnnummer 1.
Vrijwel dezelfde plek als de vorige foto in de Oude Ebbingestraat nu met een elektrische tram van lijn 1.
Lijn 1 liep van het huidige station Groningen-Noord naar de Heereweg in het zuiden via de Groote Markt, het centrale punt van de stad, maar ook van het tramnet.
Het tramnet telde op zijn hoogtepunt in 1925 vijf elektrische lijnen waarvan hiernaast een kaartje, ontleend aan Wikipedia. De eerder genoemde lijn 1 is rood aangegeven in het kaartje. Oranje is lijn 2, groen lijn 3, donkergroen lijn 4 en blauw lijn 5. De geblokte lijnen zijn spoorlijnen.
We zijn hier in de belangrijkste verbinding van de Groote Markt naar het station, de Heerestraat; rechts een bioscoop waar ′sprekende films′ worden vertoond.
In het verlengde van de Heerestraat loopt verder naar het zuiden de Heereweg; afgebeeld is het viaduct waar deze de spoorlijn naar het zuiden kruist. Een groot deel van het net was enkelsporig, hier zien we twee kruisende trams bij een wisselplaats. Wat we ook zien, is dat men de kleurstelling van de trams heeft veranderd.
Wederom de Heereweg, maar nu in de paardentram-tijd. Links zien we het beginpunt van de interlokale tramlijn naar Zuidlaren met het station van de TMZG (Tramweg-Maatschappij Zuidlaren-Groningen)
Hetzelfde punt in later tijd. De TMZG is er op dat moment nog; deze is opgeheven in 1919. Je ziet een fietser aan de linkerkant van de weg rijden; er werd lang geleden nog niet erg de hand gehouden aan rechtsverkeer.
Nog een plaatje van de Heereweg.
Hoewel de binnenstad van Groningen in de oorlog zwaar beschadigd werd, is het station gelukkig behouden gebleven. Lijn 3 verbond het station met de Groote Markt.
Op zijn route passeert lijn 3 het Emmaplein.
De Groningse tram had een uitloper (lijn 5) naar Haren, met het eindpunt bij De Punt. Hier wordt het publiek erop geattendeerd dat je tegenwoordig rechts moet houden.
De tram naar De Punt in een landelijke omgeving, nabij Hotel Appelbergen. Lijn 5 volgde dezelfde route als de TMZG tot aan De Punt. Alleen had de TMZG zijn beginpunt aan de rand van de stad, terwijl lijn 5 bij het hoofdstation begon.
Een andere lijn (2) vanaf de Groote Markt zien we hier, op de Vischmarkt. De A-kerk is op de achtergrond te zien.
Het A-kerkhof, een bekende plek voor iedereen die wel eens Monopoly gespeeld heeft.
Lijn 2 in de A-straat, de fotograaf heeft de foto van de ansichtkaart waarschijnlijk vanuit zijn eigen atelier gemaakt.
Wederom de A-straat; anders dan steden als Rotterdam en Arnhem waar moderne vierassers in dienst werden gesteld ter vervanging van twee-assige trams, heeft Groningen gemoderniseerd door de trams te vervangen door trolleybussen. Lijn 2 werd al in 1927 met trolleybussen gereden.
Trolleybusjes op de lijn Kraneweg-Meeuwerderweg, deze kwam in de plaats van tramlijnen 2 en 4. Trams hebben in Groningen gereden tot 1949, en trolleybussen tot 1965.
29 juni 2017