Feest bij de Stoomtrein Katwijk Leiden
Samengesteld door Nico Booij
Het 85-jarig bestaan van de NVBS in 2016 wordt op diverse manieren gevierd. Eén ervan is een feest bij de Stoomtrein Katwijk Leiden, gevestigd aan het Valkenburgse Meer. Vrijwilligers van deze organisatie waren in groten getale opgetrommeld om de treinen te rijden, rondleidingen te verzorgen en de NVBS-ers van natje en droogje te voorzien. Het weer was op deze dag buitengewoon mooi, en het aantal bezoekers was dan ook hoog. In dit museum besteedt men aandacht aan het smalspoor, en de betekenis die het voor allerlei activiteiten gehad heeft, zoals voor de mijnen, de industrie, met name b.v. de steenbakkerijen, de aannemerij, de tuinderij e.d. Ook militairen hebben, met name in de 1e wereldoorlog, honderden kilometers smalspoor aangelegd om de soldaten aan het front te bevoorraden.
Veel deelnemers werden van Leiden naar het feest gebracht met bussen van de S.V.A. (Stichting Veteraan-Autobussen).
De toegang is bij het station ′Valkenburg′; dit is een kopie van het tramstation in Gorssel aan de tramlijn van Zutphen naar Deventer. Hier werden de deelnemers welkom geheten en kregen ze een kopje koffie.
Aan de perronzijde staat het treintje al klaar, zij het nog zonder locomotief. Ernaast staat het zandtreintje dat na de personentrein zal vertrekken voor een rit langs het meer.
Voor de locomotief voor de trein wordt geplaatst, wordt deze voorzien van een nieuwe voorraad steenkool.
Ook moet de loc nog gesmeerd worden.
Het is zover; de loc nadert de trein. Rechts bij het watervat staan al enkele NVBS-ers met het fototoestel in de aanslag.
Kort na vertrek kruist de lijn de toegangsweg naar het Valkenburgse Meer; de conducteur houdt met de rode vlag het verkeer tegen zodat de trein kan passeren.
Na de personentrein volgt op enige afstand het zandtreintje, bestaande uit een stoomlocje en een sleep kipwagens. Veel aannemers en steenfabrieken gebruikten dergelijke treintjes om zand of klei te vervoeren.
Aankomst op het eindstation; hier ligt een perron met aan beide kanten een spoor. Het 2e spoor wordt gebruikt om de locomotief te laten omlopen, zodat hij bij de terugrit weer aan de voorkant van de trein staat.
De loc wordt weer aan de trein vastgemaakt. Anders dan bij de ′grote′ spoorwegen hoeven bij het smalspoor de locjes niet gekeerd te worden.
Het treintje op de terugweg langs het meer.
Terug bij het station kan men het talrijke materieel bekijken.
Ook kan men met weer een ander treintje mee naar de remise. Het locomotiefje is een representant van de trekkrachten die in allerlei bedrijven werden gebruikt. Het museum bezit een grote verscheidenheid aan dit soort kleine industrie-locjes.
In de remise staat nog een grote hoeveelheid materieel op herstel te wachten; een medewerker van het museum geeft uitleg; als hij over alles zou moeten vertellen kunnen we beter blijven overnachten.
In het binnenmuseum is een expositie over smalspoor te zien, maar ook kunnen kinderen er hun eigen trein laten rijden.
Kennissen ontmoeten elkaar weer eens.
Als besluit van de dag worden alle vier de stoomlocomotieven die die dag in actie zijn geweest, aan elkaar gekoppeld om onder veel gefluit de laatste rit te maken.
8 mei 2016