Verslag Zomerreis Scandinavië

22 juni 2019
Door Suzanne Smit en Theo Gramser

Gelijk gezellig
Deze groepsreis begon gelijk gezellig. Na instappen in Amersfoort bleek er al een aanzienlijk aantal van de 40 NVBS’ers aanwezig te zijn in de Berlijntrein uit Amsterdam. “Hoi, NVBS dat zie je gelijk. Hoi Theo! Staat je vriendin naast je? Een nieuw lid. Ik zal me even voorstellen.”

Hoofd- en museumlijnen
Deze 12-daagse rondreis tussen 22 juni en 3 juli 2019 rond de Noordzee, Skagerak en Kattegat (de zeestraten tussen Denemarken, Noorwegen en Zweden) bevatte een mooie mix van moderne treinen, trams en museumlijnen. De heenreis verliep via Hengelo en Hamburg naar Aarhus. De terugreis ging over de Oresundbrug naar Kopenhagen en via Flensburg naar Rendsburg, waar we onder de Hochbrücke het afscheidsdiner hadden. Via Hamburg en Hengelo gingen we huiswaarts. Bij Bad Bentheim hadden we door spoorproblemen de grootste vertraging (circa 30 minuten) van de gehele reis.

“Enkele stationsnamen: Hamar, Kongsvinger, Haga, Ranafoss, Blaker, Aarhus, Göteborg, Sorumsand. En overal hebben ze een sentrum.”

De Limfjordsbanen
In het Deense Aarhus hadden we een vrije dag. Daar was een oud centrum en een openluchtmuseum, en je kon een nieuw tramnet (Letbanen) verkennen. Aan de tramlijn naar Grennaa ligt een klein spoorwegmuseum, waar een lokaal NVBS-lid rondleidingen gaf.

Tram en treinen samen in station Aarhus. Een Stadler Variobahn, een DSB IC3, een Lint en een DSB IC4; 23 juni 2019. Foto: Jan Haasdijk.

De twee typen trams, Stadler Tango en Variobahn, in Aarhus op 23 juni 2019. Foto: Han Duijve.

Vanuit Aalborg maakten we een rit met een eigen stoomtrein over de Limfjordsbanen. Aan het eindpunt organiseerde reisleider Han Duijve samen met het treinpersoneel spontaan een schijnvertrek. Op de terugweg konden werkplaats en depot bezocht worden, waar veel materieel op restauratie staat te wachten. Van Jutland staken we per snelle catamaran de (rand van de) Noordzee over naar Noorwegen.

Schijnvertrek aan het eindpunt van de Limfjordsbanen in Denemarken, vastgelegd vanaf het spoor; 24 juni 2019. Foto: Theo Gramser.

De Setesdalsbanen
Een eindje voorbij Kristiansand liggen de Setesdalsbanen, een vroegere zijlijn van de spoorlijn naar Stavanger. Hier hadden we een eigen motorwagen ter beschikking voor een retourrit over de lijn. Buiten begon het te druppen, maar dit mocht de pret niet drukken. Sterker nog, ook die plaatjes hebben wel wat!

Bij de werkplaats van de Setesdalsbanen in Grovane passeert een NSM BM73 de motorwagen annex excursietrein, 25 juni 2019. Foto: Janny Bonkenburg.

Tijdens een rit over de Noorse Setesdalsbanen mocht buiten het soms gestage druppen de pret niet drukken. De motorwagen wordt hier voor een fotostop naast een meer gezet; 25 juni 2019. Foto: Vincent Wolst.

Suzanne: “De natuur om ons heen is geweldig mooi. Met de trein ga je langs de meest mooie vergezichten. Geen last van bewegingsbeperkingen, de trein rijdt wel. Sit, relax & enjoy!”

Goed groepsgevoel
Bij deze groep was het saamhorigheidsgevoel hoog. Zelfs tijdens het maken van foto’s. Naar verluidt is dit goede groepsgevoel vrij vanzelfsprekend voor NVBS-reizen. Het zeldzame hiervan mag daarom best eens genoemd worden.
Ander NVBS-lid tegen Suzanne: “Als nieuw lid zal je je verbazen over de fotolijnen. En dan met name de lieve toespelingen naar elkaar wanneer er iemand in de weg staat! Maar dat leer je vanzelf hoor. ’s Avonds drinken ze gezellig een biertje samen en is alles vergeten.”

Flekkefjord
Dat hechte groepsgevoel blijkt soms helaas extra nodig. In het mooie plaatsje Flekkefjord konden we kiezen voor fietsen over een oude spoorlijn. Een aantal leden koos voor dit facultatieve uitje, helaas met minder mooie afloop. Onderweg botsten twee railfietsen tegen elkaar, waarbij een echtpaar gewond raakte. Jammer genoeg waren zij er de rest van de reis niet meer bij, maar werd er wel contact gehouden over hoe het met hen ging. Wij wensen hen heel veel sterkte, beterschap en succes en zien ze graag terug bij de reünie.

Bus op boot
We spoorden verder via Sira naar Stavanger. Bij gebrek aan spoor reisden we door het fjordenlandschap per bus, die twee keer per pont een fjord overstak, naar Bergen. Daar werden we de volgende dag verrast door een museumbus naast het hotel. Dat is natuurlijk een mooie manier om naar een museumlijn gebracht te worden!

De Gamle Vossebanen
De Gamle Vossebanen is de oude spoorlijn van Bergen naar Voss en verder naar Oslo. Hier maakten we een leuke stoomrit met enkele fraaie fotostops, volgens sommigen de mooiste fotostops ooit gehouden. De 106 jaar oude machtige machine stampte, siste en snoof om de vier rijtuigen, waaronder nr. 666, voort te trekken. Een spoorviaduct was kort tevoren door een vrachtwagen aangereden. Maar na wachten op inspectie door de politie en plaatselijke ProRail konden we uiteindelijk wel de gehele museumlijn berijden.

De 106 jaar oude stoomlocomotief met houten rijtuigen voor vertrek vanuit Garnes, aan het begin van de Gamle Vossebanen; 28 juni 2019. Foto: Suzanne Smit.

De tweede fotostop op de oude spoorlijn naar Voss vonden sommigen de mooiste fotostop ooit, 28 juni 2019. Foto: Vincent Wolst.

Hoogste en hoogtepunt
Door een lange spoortunnel verlieten we Bergen om via de Hardangervidda-hoogvlakte (met ruim 1200 meter letterlijk het hoogste punt van de reis) Oslo en Hamar te bereiken. Enkele reizigers stapten onderweg uit voor een retourtje met de Flamsbanan. Theo: “Zo’n spectaculaire spoorlijn konden we niet links laten liggen. ’s Avonds sloten we weer aan bij de groep in het hotel in Hamar.”

In Hamar haalde een Di3-dieselloc van NoHAB (‘Bolle neus’) ons op voor een rit via Elverum en Kongsvinger naar Sørumsand. Dit was misschien wel het hoogtepunt van de reis. De set met vier rijtuigen bevatte een bar voor de lunch en een rijtuig met luxe ligstoelen voor de vermoeide reizigers. Van de grote ‘diesel’ stapten we over op smalspoorstoomtrein ‘Tertitten’ voor een snelle retourrit in een eigen rijtuig.

Suzanne: “Ik heb niet alleen geleerd dat een gerenoveerde trein met bijvoorbeeld interieur uit 1997 nog heel leuk kan zijn. Dat er altijd ruimte moet zijn voor een keuken, restauratie en bar in Noorwegen. Maar ook de standaard-aanwezigheid van een stoel bij de conducteur om tijdens het wachten sokken te breien.”

Dieselloc Di3 616 (NoHAB ‘Bolle Neus’) in Flisa, 30 juni 2019. Foto: Theo Gramser.

Smalspoorstoomtrein ‘Tertitten’ bij Sorumsand, 30 juni 2019. Foto: Thijs Houdijk.

Bus bezet
Moesten we nou perron 33 of 34 hebben in Oslo? De groep bekijkt de vertrekborden en ziet in ene eenzelfde bestemming, maar met de naam van een groepsgenoot. Duidelijke taal, perron 34 is bezet! Hoe leuk is het als een treinvervangende bus met jouw naam op de vertrekborden blijkt te staan? Dat overkwam Roel, een meereizend Noors NVBS-lid die de bus voor onze groep gereserveerd had. Zo zakten we af richting Zweden.

Museumtram in de middagspits
In Göteborg gingen we na een paar vrije uren met museumtrams op pad door de stad. Deze maakten speciaal voor ons een veel uitgebreidere rit dan ze normaal doen. Ook konden we het trammuseum bezoeken, waar we een rondleiding kregen. Tijdens de terugrit dwars door de middagspits naar het station zaten enkele dappere reisgenoten in een open, winderige bijwagen.

Tijdens de rit met museumtrams door Göteborg kwamen we ook diverse diensttrams tegen. Hier zo’n ontmoeting tussen oud en nieuw, 1 juli 2019. Foto: Suzanne Smit.

Scandinavische specialiteiten
Het enige wat er deze reis weinig was, waren de Scandinavische specialiteiten in de keuken. Daar was dan ook niets aan te doen. ’s Avonds was er een aantal keer een gezellig gezamenlijk diner. Op andere dagen kon iedereen zelf op zoek gaan naar een eetgelegenheid. Die waren er genoeg: hamburgers, pizza’s, pasta’s en rijstgerechten. Deense, Noorse of Zweedse gerechten waren nauwelijks te vinden, helaas pindakaas. Gelukkig vonden we wel iets bij het ontbijt. Daar was vaak Brunost. Een oranjebruine karamelachtige schapenkaas. Erg lekker!

Op eigen gelegenheid
Er was ruim voldoende vrije tijd om omgevingen op eigen gelegenheid te verkennen. In Aarhus, Kristiansand, Bergen en Göteborg konden de oude stadsdelen of (openlucht)musea (‘Den Gamle By’ oude stad in Aarhus en Bryggen in Bergen) verkend worden. De bergen rond Bergen konden beklommen worden, bijvoorbeeld met de funiculaire Floibanen of een gondel naar de Ulriken.

Ook tramliefhebbers kwamen aan hun trekken. In Aarhus met de nieuwe Letbanen door de stad en tramtreinen over oude spoorlijnen. In Bergen met de in etappes steeds verder verlengde Bybanen en in Göteborg waar buiten de rondrit met museumtram nog menig ritje is gemaakt.

Genoeg gezien
Kortom: we hebben genoten! Han Duijve, Geert en Roel bedankt voor de ervaring. Deze goed georganiseerde reis met een gezellige groep, mooie (museum)treinen en -trams, spectaculaire spoorlijnen door prachtige landschappen zullen we niet snel vergeten. Er was genoeg te zien, altijd wat te doen en bijna altijd mooi weer, op naar de reünie!

Suzanne: “Dit is vakantie vieren met treinhobbyisten dus. Dit is verenigingsgevoel. Met trots kan ik nu zeggen dat ik ook NVBS’er ben. Tot ziens in Amersfoort!”