Spoorwandelreis 3: Graubünden en de Gotthard

door Thijs Bennis

Op donderdag 23 juni 2016 vertrokken 45 enthousiaste NVBS′ers voor de derde spoorwandelreis. Na eerdere reizen naar Zwitserland en Engeland, was nu opnieuw Zwitserland aan de beurt. De opzet was hetzelfde: wandelen langs spoorlijnen om deze zo op een sportieve manier te verkennen. Aanleiding om juist nu weer naar Zwitserland op stap te gaan was de aanstaande ingebruikname van de Gotthard-basistunnel, waardoor het aantal treinen over de oude Gotthardroute sterk gaat verminderen. De groep vertrok op donderdag met de ICE vanuit Nederland naar Basel, om met een overstap aldaar en in Zürich en Chur in Tiefencastel in Graubünden aan te komen. Dat was althans het plan. Helaas raakte onze ICE in Karlsruhe defect en moesten we overstappen op een andere ICE naar Zürich. Deze kreeg door de grote toestroom van reizigers zoveel vertraging, dat hij in Basel Bad Bf werd opgeheven en we met andere treinen naar Chur moesten reizen. We-derom raakte ook deze trein vertraagd, maar gelukkig bleef de Rhätische Bahn in Chur op ons wachten, zodat onze vertraging al met al tot één uur beperkt bleef en we nog juist konden aanschuiven voor het avondeten.

Tijdens de reis had iedereen een Swiss Travel Pass gekregen, waarmee op de meeste spoorlijnen in Zwitser-land gratis gereisd kon worden. Niet alleen handig voor de groepsreizen, maar ook ideaal voor de drie vrije dagen in het programma. Het gezamenlijke programma bevatte één wandeldag langs de Berninabahn en twee wandeldagen langs de Gotthardbahn (op zowel de zuidelijke als de noordelijke helling).
Op zaterdag vertrok de groep vanuit Tiefencastel per trein naar Ospizio Bernina op 2253 m hoogte. Vandaar wandelden we door een kaal landschap langs het Lago Bianco. We hadden onderweg veel gelegenheid om de treinen langs de lijn te fotograferen. Het weer werd steeds dreigender en tegen de tijd dat we Bernina Suot (2046 m) bereikten begon het te regenen en te onweren. Gelukkig wachtte daar een heerlijke lunch op ons en konden we afwachten of het weer droog zou worden. Dat werd het inderdaad, zodat we na de lunch onze wandeling konden vervolgen naar Morteratsch op 1896 m. Vanaf hier reisden we per trein terug naar ons hotel in Tiefencastel. Op maandag verplaatsten we ons naar Andermatt. We reisden in stijl: met een rechtstreekse Glacier Express. Terwijl we van het spectaculaire uitzicht in het Rijndal en op de Oberalppass genoten, kregen we ook een uitgebreide lunch geserveerd. Vanwege capaciteitsproblemen was de groep in Andermatt in drie hotels ondergebracht, die overigens dicht bij elkaar en het station lagen.

Op dinsdag was de eerste wandeling langs de zuidhelling van de Gotthard onder uitstekende weercondities: droog, zonnig en niet te warm. Voor de wandeling reisden we eerst met de spectaculaire Schöllenenbahn naar Göschenen en vervolgens door de Gotthardtunnel naar Faido (755 m). Van daar wandelden we in noor-delijke richting. Hier is te zien dat het spoor op twee niveaus loopt, verbonden door een keertunnel. Daarna volgden we een deel van de oude pasweg naar het plaatsje Rodi op 942 m, alwaar de lunch voor ons gere-serveerd was. Hier bleek dat de groep behoorlijk uit elkaar geslagen was: de laatste deelnemer kwam ruim een uur na de eerste in het restaurant aan. Sommigen konden gewoon geen genoeg krijgen van het fotogra-feren van alle treinen, anderen hadden de wandeling letterlijk verzwaard door het complete Zwitserse spoor- en busboek mee te nemen. Na de lunch reisden we per bus naar Giornico, vanwaar we een rondwandeling maakten. Hierbij kwamen we langs het bijzondere punt waar de spoorlijn op drie niveaus tegelijk zichtbaar is. Na afloop ging iedereen op eigen gelegenheid of in kleine groepjes terug naar Andermatt. De laatste wan-deldag, langs de noordhelling van de Gotthard, werd vanwege de weersverwachting verplaatst van de don-derdag naar de woensdag. We reisden wederom naar Göschenen (een inmiddels bekende spoorlijn) en daarna per bus naar Amsteg op 522 m. Vanaf hier klommen we omhoog over een afstand van 16 km naar Göschenen op 1106 m. Enkele deelnemers kozen juist voor een afdaling: zij wandelden vanaf Göschenen omlaag naar Amsteg. Beide groepen troffen elkaar halverwege in Gurtnellen-Wiler voor de lunch. We zijn het er niet over eens geworden wat gemakkelijker is: klimmen of dalen. Het zal wel een persoonlijke keuze zijn. Ook tijdens deze wandeling konden we de bijzondere constructies zien om hoogte te winnen: de keertunnel bij Gurtnellen en de twee bekende lussen bij Wassen. Doorgaans zie je vanuit de trein driemaal de kerk van Wassen, ditmaal konden we vanaf de kerk in Wassen iedere trein drie keer voorbij zien komen.

En wat hebben we verder nog allemaal gedaan? In Tiefencastel waren op vrijdag en zondag vrije dagen ge-pland, waarbij de deelnemers vele kanten opgingen: met de Berninabahn naar Tirano, door de Vereinatunnel of op zondag zelfs een museumrit met de RhB-krokodil. Ook een rit per postbus via de Julierpass (2284 m) naar St. Moritz werd door sommigen gemaakt. Ook op de donderdag in Andermatt hadden we een vrije dag. Velen hebben toen een rondje gereden via Locarno en de Centovallilijn naar Domodossola en Brig. Zelfs deze lijn die voor een groot deel door Italië loopt was zonder extra kosten te berijden met onze Swiss Travel Pass. De laatste vrijdag was gereserveerd voor een prachtige rit per stoomtrein van Oberwald over de Fur-kapass naar Realp. Bijzonder om met een tandradstoomloc te rijden. Omdat deze rit pas in de middag be-gon, kon een ieder ′s ochtends zijn eigen weg gaan. Sommigen gingen per postbus vanuit Andermatt naar Gletsch en wandelden het laatste deel van de spoorlijn naar Oberwald, anderen gingen naar Erstfeld om treinen te fotograferen of reisden per postbus over de Gotthardpass (2091 m) en de Nufenenpass (2478 m) naar Oberwald. Kortom: vele wegen leidden naar Oberwald. De rit per stoomtrein over de Furkapass vond ook weer onder prachtige weersomstandigheden plaats. Onderweg was een mooie fotostop in Gletsch en een kruising met de andere stoomtrein in Furka.

Die avond was het gemeenschappelijke afscheidsdiner in één van de hotels. Onder het genot van een Zwit-serse raclette werd teruggekeken op de reis. Wie wilde, kon daarna vanaf 21.00 uur een van de kwartfinales van het EK voetbal zien: Wales tegen België. Een wedstrijd die, helaas voor onze Belgische deelnemers, werd gewonnen door Wales. Veel te snel was het zaterdag 2 juli alweer tijd voor de terugreis. Via Gösche-nen, Zürich en Frankfurt kwamen we per ICE rond 19.30 uur in Arnhem aan. Zo moeizaam als de heenreis verlopen was, zo soepel verliep de terugreis. Zelfs een overstap van 2 minuten in Arnhem Centraal voor een deelnemer naar Winterswijk werd nog met gemak gehaald. Daarmee was iedereen op een redelijk tijdstip thuis, vol met mooie herinneringen aan een intensieve reis. Dankzij de mooie omgeving, het gevarieerde programma, het meestal goede weer en de voortreffelijke organisatie door Ronald Bokhove kan iedereen terugkijken op een zeer geslaagde reis.

---