Op de Rails – 2022 – nr. 10 (oktober)

Halligbahnen – Uniek smalspoor tussen eb en vloed

door Gert Sluijters

In de Duitse Waddenzee ligt een bijzonder smalspoornetwerk, de Halligbahnen, in een Unesco-werelderfgoedgebied, dat een bijdrage levert aan het behoud er van. Het is functioneel en springlevend, het hele jaar door elke dag in gebruik, weer of geen weer. Het spoor dient de veiligheid van de eilanden als transportmiddel voor arbeiders en materiaal voor dijkonderhoud en waterbouwkundige werken en is een levensader voor de eilandbewoners. Vrijwel alle vervoer van en naar de eilanden gaat via het spoor. Niets museumspoor of toeristentreintje. En het is uniek dat dijkwerkers en bewoners al ruim negentig jaar in goede harmonie samen van het spoor gebruik maken.

Diverse lorries gestald in het Lorenbahnhof Dagebüll; 12 mei 2022.

Foto: Gert Sluijters

8401-8409 – De C1-tenderlocomotieven van de NS

door Paul Henken

Begonnen als drieassers met tender in de periode 1871-1880, ondergingen negen locomotieven van de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS) ruim een eeuw geleden een opmerkelijke gedaanteverandering. Een verhaal over verbouwen, vernummeren en veel rangeren.

De 207 heeft in mei 1918 als eerste van haar serie de verbouwing tot tenderlocomotief achter de rug en poseert met het nieuwe nummer 95 voor de fotograaf. Een opvallend detail is de gesloten dombekleding. 

Foto: collectie Het Utrechts Archief.

85 jaar geleden: – mat ’36 op de baan (2)

door P.W. van der Vlist

Over bijzonderheden omtrent de indienststelling van het mat ’36 is weinig gepubliceerd. Soms wordt (ten onrechte) het jaartal 1936 genoemd en meestal wordt volstaan met 1938. Op basis van beschikbaar gekomen NS-documenten kon de inhoud van het artikel over de komst van de eerste treinstellen mat ’36 (zie Op de Rails 2022-5, blz. 298 en 299) op enkele plaatsen worden gecorrigeerd en aangevuld met nieuwe gegevens.

Het materieel ’36 zou met ingang van de nieuwe dienstregeling van 15 mei 1938 gaan rijden. Tot dat moment werden de in 1937 en 1938 afgeleverde treinstellen, voor zover niet gebruikt bij de vele proefritten, opgesteld op de (nieuwe) opstelsporen bij Maarn Zanderij; 12 februari 1938.

Foto: collectie Heemaf.

De langste reis per trein

door Ciril van Hattum

Sinds kort is het mogelijk per trein van Portugal naar Singapore te reizen, het langste spoortraject ter wereld. Uiteraard niet met één trein, want tijdens deze tocht passeren we vele grenzen waar van locomotief of gehele trein gewisseld wordt; bovendien is de spoorwijdte en bovenleidingspanning niet overal dezelfde of hebben bepaalde trajecten helemaal geen bovenleiding. Op 3 december 2021 werd in Laos een spoorlijn geopend die het mogelijk maakt deze lange reis volledig per trein te maken.

De langste treinreis. 

Kaart: Mapcreator (aangepast).

Ook Odense is weer tramstad

door Frans Kristensen

In Denemarken is de tram aan het terugkeren. Aarhus opende de eerste tramlijn in 2017. Odense was dit jaar in mei als tweede aan de beurt. De tram is bedoeld als ruggengraat van de stadsontwikkeling, maar levert ook een bijdrage aan het rechtzetten van een grote planologische misser in de binnenstad.

Drukte en enthousiasme in het centrum van Odense bij de opening van de tramlijn op
28 mei 2022.

Foto: Helge Bay.