Op de Rails – 2019 – nr. 7 (juli)

Van optische telegraaf tot ERTMS

door Kees van de Meene, René Jongerius, Roef Ankersmit

Bij de opening van de eerste spoorlijn in ons land was de veiligheid van het treinverkeer eenvoudig geregeld. Op de stations bedienden de wachters de losse wissels, tussen de stations waren er wachters die met elkaar en met de stations met optische telegrafen berichten wisselden over de treinenloop. Met vlaggen en lantaarns gaven ze de machinisten aan of de baan veilig bereden kon worden. In de 180 jaar sindsdien is het treinverkeer gigantisch gegroeid, van vier naar (op het drukste baanvak bij Schiphol) maar liefst 480 treinen per dag per
richting.

De feestelijkheden bij station Den Haag bij de opening van de spoorlijn naar Rotterdam. De optische telegraaf heeft twee sets ronde borden. Als er geen trein onderweg is, liggen deze beide horizontaal. De feesttrein vertrekt naar Rotterdam en daarom is de bovenste set verticaal gezet. Dit sein moet van wachter tot wachter naar Rotterdam worden doorgegeven. Na aankomst in Rotterdam wordt daar het bord weer horizontaal gelegd, wat dan weer van wachter tot wachter wordt teruggeseind naar Den Haag. 

Aquarel B.J. van Hove, verzameling Haags Gemeentearchief.

 

De Kameel met pensioen

door Tim Goorman

Op dinsdag 4 juni maakte motorrijtuig NS 20, beter bekend als de Kameel, zijn laatste rit voor NS. Precies 65 jaar na zijn eerste rit op 4 juni 1954 werd het motorrijtuig overgedragen aan het Spoorwegmuseum. De rit voerde, met gevoel voor historie, van zijn geboortestad Rotterdam via Haarlem en Amsterdam naar het Spoorwegmuseum. Een goede reden om stil te staan bij dit bijzondere voertuig.

Op 29 september 2018 was de Kameel te gast bij het Dieselweekend van de Stoomtrein Goes – Borsele. Het rijtuig passeert bij die gelegenheid ter hoogte van Kwadendamme.

Foto: Matthijs Schreurs.

Keulen, stad met twee tramnetten (vervolg)

door Maurits van den Toorn

Van U-Strab naar Stadtbahn, Opnieuw twee netten, Nord-Süd Stadtbahn, Materieelontwikkelingen,
Groter en breder, Lagevloer, Toekomst.

Twee gemoderniseerde Stadtbahn B-stellen in de halte Severinstrasse; 4 augustus 2018. Ondergronds eindigt hier het zuidelijke deel van de Nord-Süd Stadtbahn. 

Foto: Maurits van den Toorn.

De A 45: spoorwegrijtuig met een koninklijk verhaal

door Pieter C. Lagas

Zo’n vijfentwintig jaar geleden zorgde een oud familiefotoalbum voor een aparte vondst. In het album zat een foto van mijn grootvader, Pieter Carel Lagas, die poseerde voor een rijtuig. De datering van de foto was gelegen in de jaren twintig van de vorige eeuw. De locatie was het Maliebaanstation, ofwel het huidige Spoorwegmuseum. De foto kreeg een aparte plaats in mijn boekenkast, temeer omdat ik mijn grootvader niet heb gekend. Hij overleed in mijn geboortejaar (1954). In de loop van
de jaren werd ik steeds nieuwsgieriger naar de context en de achtergrond van de foto. Het rijtuig vermeldde het nummer NS A 2501.

SOV-informatierijtuig NS A 2501, Utrecht Maliebaanstation, ca. 1924,met poserend P.C. Lagas (penningmeester en bestuurslid hoofdbestuur SOV).

Foto: collectie auteur.