Zwolle en zijn spoorwegen

Presentatie door Geert de Weger

De eerste spoorlijn kwam in 1864 in Zwolle nadat de Nederlandsche Centraal-Spoorweg-Maatschappij (NCS) haar spoorlijn uit Utrecht doortrok van Hattem naar Zwolle. Twee jaar later, in 1866, bereikte ook de spoorlijn vanuit Deventer Zwolle. De lijnen werden naar Kampen en Meppel doorgetrokken. Waarbij de lijn vanuit Deventer en naar Meppel deel was van de aanleg van de Staatslijn A tussen Arnhem en Leeuwarden die geëxploiteerd werd door de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS). In de jaren daarna ontwikkelde Zwolle zich tot een stad met naar alle windrichtingen spoor- maar ook tramwegen. Uiteindelijk kon je vanuit Zwolle per spoor in acht richtingen reizen. Per paardentram kon je door Zwolle rijden en met de stoomtram in drie richtingen de stad uit.

Zwolle was, en is nog steeds, een belangrijk spoorwegknooppunt. Tot het midden van de jaren vijftig van de twintigste eeuw waren voor het stoombedrijf steeds de nodige tractie-inrichtingen voorhanden zoals een watertoren en de daaraan aangesloten waterkolommen, kolenpark, draaischijven en locomotiefloodsen. Zeer belangrijk was natuurlijk ook de grote spoorwegwerkplaats en sinds 1906 het grote rangeerterrein tussen station en IJssel. Heden ten dage rijden er geen trams meer maar kun je nog steeds per trein in acht windrichtingen reizen, waarbij de Hanzelijn de nieuwste verbinding is en de spoorlijn naar Apeldoorn al lange tijd niet meer bestaat.

Vanavond krijgt u een indruk van de spoor- en tramwegen in Zwolle in de loop van de tijd en met al zijn veranderingen. Daarbij worden de afgelopen jaren natuurlijk niet vergeten.

Op 5 december 2021 maakte de koninklijke trein een proefrit ten behoeve van de opening van de Hanzelijn. Foto: G.R. de Weger.