Museumlijnen in Groot-Brittannië

In tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland en Duitsland vond in Groot-Brittannië de fusie van de regio gebonden spoorlijnen tot een nationaal spoorwegbedrijf pas na de Tweede Wereldoorlog plaats. In 1948 ontstond de British Railways (BR) uit de Great Western Railway (GWR), de London Midland Scottish Railway (LMS), de Southern Railway (SR) en de London North Eastern Railway (LNER), ook wel de ‘Big Four’ genoemd.

In 1955 begon de Britse Spoorwegen met het vernieuwen en reorganiseren van het spoorwegnet in het Verenigd Koninkrijk. In 1968 kreeg dit haar definitieve beslag. Vele goederenwagens, rijtuigen en vooral stoomlocomotieven werden uit de actieve dienst genomen, ter zijde gesteld en afgevoerd naar diverse sloperijen. Tegelijkertijd ontstonden op enkele plaatsen museumlijnen. De Engelsen zouden de Engelsen niet zijn als zij geen verwoede pogingen zouden doen om zo’n een belangrijk deel van hun industrieel erfgoed te bewaren. Dit heeft geresulteerd in een groot aantal museumlijnen in Groot-Brittannië. Momenteel zijn het er meer dan honderd. Tel daar de diverse musea nog bij op en men krijgt een beeld van de inspanningen die de Engelsen gedaan hebben om de historie van de spoorwegen in beeld te brengen en voor het nageslacht te bewaren.

Als een rode draad door deze presentatie loopt de herkomst van stoomlocomotieven die bij de diverse museumlijnen zijn ondergebracht, al dan niet rijvaardig maar wel aan de snijbrander ontkomen. Diverse machines zijn zelfs actief op hoofdlijnen in het Verenigd Koninkrijk. Dit staat in schril contrast met wat er in Nederland aan NS-locomotieven bewaard is gebleven. Onze laatste rijvaardige locomotief, de 3737, staat ‘veilig’ opgeborgen in het spoorwegmuseum en zal daar naar verwachting waarschijnlijk nooit meer uit komen.

In deze presentatie brengen we een bezoek aan diverse museumlijnen in Groot-Brittannië. Zo passeren de Bluebell Railway, de Great Central Railway (GCR), de North Yorkshire Moors Railway (NYMR), de West-Somerset Railway (WSR) en vanzelfsprekend de Severn Valley Railway (SVR) de revue. Maar ook enige kleine ‘Heritage Railways’ komen aan bod. De belangstelling voor het historische spoorwegbedrijf in Engeland weegt naar mijn mening niet op tegen die op het vaste land van Europa. Het is daarom tijd dat we wat aandacht besteden aan de diverse musea aan de andere kant van ‘de plas’.