De tram in het Ruhrgebied anno 2013

Vanaf begin jaren ′70 zien we in het Ruhrgebied grootschalige Stadtbahn- en UBahnplannen opkomen. Er worden — deels uit werkgelegenheidsoverwegingen — enorme tunnel- en viaducttrajecten ontworpen. Men begint voortvarend te bouwen, maar al snel blijkt de aanpak te optimistisch. Men kiest voor de Stadtbahn, omdat die organische ontwikkeld kan worden uit bestaande tramsystemen.
Anno 2013 is er voorzichtig weer sprake van een herontdekking van de traditionele tram. In Düsseldorf wordt nog stevig gebouwd aan de kleinschalige Stadtbahn, elders lopen de projecten af.
Toch zullen uiteindelijk de stadstunnels in Düsseldorf bereden gaan worden door een speciaal type tram, dat nu al op straat rondrijdt! Buiten de tunnels is het gewoon een tram. In Krefeld, Duisburg, Mülheim, Essen, Oberhausen, in het gebied van Bochum en Gelsenkirchen, alsmede in Dortmund is er sprake van een Stadtbahn, een min of meer klassieke tram of een mix van beide systemen.
We zullen af en toe terugblikken naar de jaren ′80, maar in hoofdzaak gaan we op pad in Das Revier in het tijdperk van de mobiele telefoon en Facebook. Een tijd ook, waarin er nauwelijks meer sprake is van zware industrie in dit gebied, een tijd ook, waarin vaak al de 2e of 3e generatie leeft met werkloosheid of tewerkstelling naast een uitkering. In sommige plaatsen lijkt het dagelijks leven volkomen stil te staan.
Uw presentator — 57 jaar — doet niets liever dan met de S-Bahn, de tram of Stadtbahn, soms ook met de bus, en lopend dit gebied te verkennen. Ik kom er nu al 30 jaar regelmatig en de Zeitwandel blijft interessant, zeker als je gewoon in Die Kneipe een Altbier gaat drinken of koffie gaat drinken bij de Griek of de Turk. Een Tatschiki lunch. Mensen beginnen er makkelijker een gesprek dan in Nederland, zeker als je de taal soepel spreekt. Met een IC-Internetticket ben je er tegenwoordig heel snel en voor niet al te veel geld. Het is echt buitenland.