De Deutsche Reichsbahn in het oosten van Duitsland

Nadat we vorig jaar aan de hand van dia’s uit de collectie Hesselink een kijkje bij de spoorwegen in het westen van Duitsland hebben genomen, is nu het oosten aan de beurt. Oorspronkelijk was dit een gebied, waar vóór 1920 vooral de Pruisische en de Saksische spoorwegen actief waren. Nadien kwam ook hier de Deutsche Reichsbahn (DRB) voor en dat bedrijf bleef in naam na de Tweede Wereldoorlog als DR voortbestaan, maar het was qua structuur geheel veranderd. De DR werd volkomen geïntegreerd in de socialistische planeconomie van de DDR.

De Oost-Duitse Reichsbahn had het na de Tweede Wereldoorlog onvergelijkbaar veel moeilijker met de wederopbouw dan de West-Duitse Bundesbahn (DB): er vloeiden geen gelden uit de Marshallhulp naartoe en men kreeg niet de kans het bedrijf naar eigen, spoorwegtechnische inzichten te moderniseren. In tegendeel: de DR werd door de Sovjets aanvankelijk leeggeplunderd, zowel wat rollend materieel betreft als installaties en spoorlijnen. Bovendien moest men zich voegen naar de plannen van de overheid, die bij gebrek aan middelen om het wegennet en autopark uit te breiden de vervoerslast voor het overgrote deel op de schouders van de spoorwegen legde. En dat terwijl ook hier van grootschalige financiële ondersteuning geen sprake kon zijn. Al in het begin van de jaren vijftig was de DR door de DB voorbijgestreefd waar het de Strukturwandel betreft, de omschakeling van de stoomlocomotief op diesel- en elektrische tractievormen. De wispelturige politiek van de communistische machthebbers stak voortdurend een spaak in de wielen van de modernisering van het spoorwegbedrijf. En dan was er nog de zonderlinge situatie in Berlijn, de gedeelde stad, waar ook in het westen de Oost-Duitse Reichsbahn het voor het zeggen had en op de 1e mei en 7e oktober (de oprichtingsdag van de DDR) vrolijk haar S-Bahn – treinen in West-Berlijn met Oost-Duitse vlaggetjes liet rondrijden.

Hans zet het voor u vanavond allemaal op een rij en maakt met u een rondreis door vervlogen Oost-Duitse tijden.