Bruggen in Nederland 1868 – 1982

Presentatie door Jan Tromp

Van pijlers, bogen en klinknagels

Over spoorbruggen is in de loop der jaren veel geschreven, maar meestal over een enkele brug of een enkele periode. Zo is van de eerste brug van Culemborg uit 1868 veel bekend, maar over de tegelijkertijd aangelegde bruggen bij Zaltbommel en Hedel veel minder. Ook is veel over de periode van de Tweede Wereldoorlog beschreven, maar een overzicht over de ontwikkelingen bij spoorbruggen over een langere periode ontbreekt tot nu toe.

In deze voordracht wordt een beeld gegeven van de lotgevallen van een aantal van deze bruggen vanaf de invoering van de Spoorwegwet in 1860 tot en met de vervanging van de eerste brug bij Culemborg in 1982. Aan de orde komt onder meer de overbrugging van de grote rivieren tussen 1866 en 1872: bij Culemborg over de Lek, over de Waal bij Zaltbommel, over de Maas bij Hedel en over het Hollands Diep bij Moerdijk.

Een apart deel is gewijd aan de constructie van zowel de onderbouw met funderingen als de bovenbouw. Daarna zijn de vervanging van de Moerdijkbrug in 1954 en Dordrecht 1970 aan de beurt, evenals de lotgevallen van een aantal andere, belangrijke spoorbruggen, zoals de tweede Hembrug uit 1903 en de brug bij Oosterbeek uit 1879.

Ook wordt een kijkje genomen in Madurodam en op enkele plaatsen in het buitenland.

De Begemann-brug in Madurodam. Dit 5,6 meter lange model is gebaseerd op de enkelsporige brug die voor de SS in Java is gebouwd over de Kali Progo. Begemann uit Helmond is de bouwer van zowel de echte brug als van het model. Foto: Nico Spilt, 15 oktober 2014.