Amsterdam: oorlog en wederopbouw

De basis van deze kroniek in beeld en geluid over het wel en wee van het leven in de hoofdstad in deze periode wordt gevormd door het Amsterdamse trambedrijf.
In de oorlogsjaren ontstonden specifieke situaties, zoals de verduistering, de etenstrams en bij het busbedrijf de houtgasgenerator.
Na het successievelijk opheffen van enkele tramlijnen werd, gedwongen door de moeilijker wordende omstandigheden, het trambedrijf op 9 oktober 1944 geheel gestaakt.
Na de bevrijding begon men aan de wederopbouw. Veel materieel was onbruikbaar of kwam onherstelbaar beschadigd uit Duitsland terug, maar op 18 juni 1945 reed de eerste tram weer uit. Men moderniseerde door het aanschaffen van nieuwe drieassige trams en het verbouwen van een aantal tweeassers.
In de eerste helft van de jaren vijftig deden zich grote problemen voor, zoals een staking, waarbij militairen het vervoer trachtten gaande te houden en het door de politie afkeuren van veel trams, die door hun matige remcapaciteiten en het drukker wordende verkeer steeds vaker bij aanrijdingen betrokken waren. Een lichtpuntje was de verlenging van lijn 13 naar Slotermeer, maar daar stond wel de verbussing van de tramlijnen 11, 12, 17 en 18 tegenover. De komst van nieuwe gelede trams zou de redding van de Amsterdamse tram blijken te zijn.
Daarentegen werden de interlokale smalspoortramlijnen van de Noord-Zuid-Hollandsche Vervoer Mij naar Waterland en Haarlem/Zandvoort gesloten.
De Nederlandse Spoorwegen stonden in de jaren van de bezetting en de wederopbouw ook voor grote problemen. NS investeerde in veel nieuw materieel, hoetgeen leidde tot het einde van de stoomtractie in Nederland. De Beneluxdienst, de TEE en het station Amsterdam-Sloterdijk zagen het licht, maar op de Haarlemmermeerspoorlijnen werd het personenvervoer beëindigd.
In een presentatie over Amsterdam ontbreekt ook het personenvervoer over het water natuurlijk niet.
Na de bevrijding volgde de wederopbouw; de verwoeste havens en Schiphol werden hersteld. Steeds meer levensmiddelen gingen ‘van de bon’ en in de loop van de jaren vijftig begon de welvaart voorzichtig toe te nemen. Wij stellen enkele succesvolle Amsterdamse artiesten aan u voor en laten u de bouw van de tuinsteden zien. Naast vele andere feiten, zoals de komst van de televisie, ziet en hoort u dat Koningin Juliana werd ingehuldigd en dat de Tour de France in 1954 in Amsterdam startte.