Les Tramways Belges en Egypte

Beschrijving

De geschiedenis van de bouw en uitrusting door de belgen van alle trambedrijven in Egypte van 1894 tot 1960. 174 blz. 21×30 cm. 231 foto’s, 33 kaarten, 16 overzichten, 16 illustraties. Auteur : Roland Dussart-Desart. Uitgever : Traminia ASBL.

Édouard Empain (1852-1929) was een Belgische ingenieur, ondernemer en bankier die een grote rol speelde bij de oprichting en aanleg van trambedrijven, eerst in België, maar later ook in Frankrijk, Rusland en Egypte en andere landen. Hij was mede-oprichter van het trambedrijf van Cairo, dat bekend werd om de tramlijn naar de piramiden.

Zijn belangrijkste prestatie in dit land was de ontwikkeling van de stad Heliopolis ten noordoosten van Cairo. Groots opgezet met ruime lanen en gebouwen als paleizen en natuurlijk verbonden met Cairo door een tram. Zijn eigen villa in deze voorstad was merkwaardig genoeg geïnspireerd door een hindoe-tempel in Cambodja.

Nadat Nasser in 1952 aan de macht kwam, raakte het in verval, maar het is recent in samenwerking met België opgeknapt en er is zelfs een monument van een gerestaureerde Belgische tram bij opgesteld. Nasser had Russische sympathieën en toen er een conflict uitbrak over de onafhankelijkheid van de Congo steunde Nasser de opstandelingen en werden in 1960 de Belgische trambedrijven in Egypte genaast.

Er zijn niet veel boeken over railvervoer in Egypte. Meestal moet het land het doen met een deel uit een hoofdstuk over het Midden-Oosten of Noord-Afrika. Het belangrijkste werk is nog altijd een boek uit 1933 van Lionel Wiener, een land­genoot van Empain, “L’Égypte et ses Chemin de Fer”. Het is daarom ook terug te vinden in de literatuurlijst van dit boek. Wie het wil aanschaffen zal diep in de buidel moeten tasten. Lenen kan ook: zie de link hieronder.

Dit boek in het Frans van uitgever Tramania beschrijft de trambedrijven van Cairo, Heliopolis, Alexandrië, de paardetram van Port Saïd en enkele stoom­tram­bedrijven, zoals de Chemins de Fer de la Basse-Égypte, waarvan de locomotieven weliswaar typisch Belgische tramlocomotieven waren, maar de rijtuigen eerder een lokaalspoorkarakter hadden. Belangrijk voor Egypte was dat de rijtuigen ook beschikten over compartimenten voor de harem.

Van de bedrijven zijn kaarten opgenomen, soms speciaal getekend voor het boek, dan weer afkomstig uit dienstregelingen of in één geval uit het boek van Lionel Wiener. Daarnaast wordt het trammaterieel tot 1960 beschreven, afgebeeld en opgesomd in materieellijsten. Opvallend zijn de bijwagens met lage vloer in Cairo en Heliopolis. Van de trambedrijven zijn ook recentere (kleuren)foto’s van het materieel opgenomen voordat de bedrijven werden opgeheven.

Bron : NVBS Actueel December 2020.