Een eeuw stoom

Beschrijving

Foto’s van Belgische stoomlocomotieven onderverdeeld in drie tijdperken: 1835-1931, 1932-1945 en 1946-1966. Twee hoofdstukken geven een beeld van de industrielocomotieven en stoomlocomotieven op de spoorwegnetten in Europa. Uitgever: TSP Edities.

De Belgische spoorwegen hadden een zeer eclectisch park van stoomlocomotieven. Naast eigenzinnige locomotief­ingenieurs als Belpaire en Flamme zorgden twee wereldoorlogen voor een ratjetoe aan ontwerpen. Locomotieven van Belgisch ontwerp, typische Engelse locs (vreemd genoeg gebaseerd op machines van de Caledonian Railway), locs van Pruisische afkomst, Franse ontwerpen van de Nord-Belge, Amerikaanse locs uit de perioden na de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, aangevuld met de oorlogslocs uit vele landen.

Voeg daaraan toe bijzondere asindelingen, zoals de Columbia (1’B1′) van het type 12, vierkante schoorstenen, compoundlocs, Mallets, en je krijgt een samen­vatting van (bijna) alle ideeën die ontwerpers hadden bedacht om de ideale locomotief te bouwen. Geen wonder dat onze zuiderburen al acht delen over het fenomeen hebben uitgegeven.

Het boek is ingedeeld in drie tijdperken: 1835-1931, 1932-1945 en 1946-1966. Met een paar kwalitatieve uitzonderingen zijn het fraaie beelden. Soms loc­portretten, dan weer mooie treinen. Ook bijzondere documenten, zoals de trein die het hellende vlak van Luik afdaalt, tegengehouden door drie stoomlocs en zes remwagens! Zo nu en dan komt zelfs een Nederlandse loc langs en zijn er foto’s van Belgische locs over de grens uit het werk van de Nederlandse fotograaf Quanjer.

De hoogtepunten van het Belgische park zijn vanzelfsprekend te zien: de Pacifics van type 1 en 10 of de gestroomlijnde Atlantics van type 12 (II). Evenals een paar mislukkingen, zoals de mastodonten van type 5.

Van de laatste jaren zijn een paar kleurenfoto’s opgenomen, zoals van een vuurloze loc van de kolenmijn van Beringen (merkwaardig, waarom heb je zo’n loc nodig in een mijn?). Soms zou je wel iets meer willen weten over een foto dan alleen de locgegevens. Na een paar Belgische tramlocs in hoofdstuk 3 was de auteur de tel kwijt en wellicht de inspiratie. Het boek eindigt in hoofdstuk 6 met zeven foto’s van stoomlocs uit verschillende landen in Europa. Hoofdstuk 4 en 5 ontbreken.

Samenvattend: ook het boek is tamelijk eclectisch geworden, maar de ware stoomliefhebber zal het keer op keer weer oppakken om te genieten van al het fraais dat Belgische en andere ingenieurs hebben bedacht.

Bron : NVBS Actueel November 2018.