Op de Rails – 2020 – nr. 5 (mei)

De Schweizerische Südostbahn

door Frans Blanker-Halstein en Gerrit Nieuwenhuis

Zwitserland kent naast de Schweizerische Bundesbahnen (SBB) tientallen kleine en grote spoorwegbedrijven. Deze structuur hangt nauw samen met de politieke indeling in kantons die vaak eigenaar zijn van een regionale spoorwegonderneming. Eén van de bedrijven die geleidelijk gegroeid is van een regionaal bedrijf tot een nationaal opererende onderneming is de Schweizerische Südostbahn met het hoofdkantoor in St. Gallen.

In 2019 werd het materieelpark voor de Voralpenexpress geleidelijk vernieuwd met de treinstellen van Stadler. Op 19 september 2019 rijdt treinstel 204 het station van Arth-Goldau binnen. Foto: Gerrit Nieuwenhuis.

De mijnspoorwegen in Nederlands-Indië*

door Gerard de Graaf

Net als in Nederland gingen in voormalig Nederlands-Indië mijnspoorwegen vooraf aan de komst van de publieke spoorwegen. Begon de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij in 1839 met personen- en goederenvervoer, reeds in 1820 werd er smalspoor gebruikt voor kolenvervoer bij de Domaniale Mijn in Kerkrade.

* Dit artikel beperkt zich tot de spoorwegen van de steenkolenmijnen in Indië.

Het eiland Poeloe Laoet lag nooit in het centrum van de toeristenstromen. Toch was de aanleg van de spoorweg van de kolenmijn op dat eiland reden er een ansichtkaart aan te wijden. Sembelimbingan, 1903.
Foto: collectie Gerard de Graaf.

Nieuw begin voor de tram in Rusland

door Luc Koenot

De tram is weer hot in Rusland. Politiek en industrie hebben opnieuw belangstelling voor dit vervoermiddel dat sinds 1991 in een soort coma verzeild geraakt was. Een aantal kleinere trambedrijven verdween en de toekomst van veel andere leek onzeker. Sinds enkele jaren wordt er echter weer flink geïnvesteerd, waarbij Moskou vooroploopt. Steden elders in het land profiteren daarvan mee.

De volledige vloot van Mosgortrans moet eind 2024 uit gelede lagevloertrams bestaan. Het plan is inmiddels
meer dan halfweg. PK Transportnye Systemy leverde al 340 trams van het type Vityaz-M (31001-31340). De 31256 rijdt op lijn 36 over de Zelyoniy prospekt, 8 februari 2020. Foto: Luc Koenot.

Een blik in de archieven van de SNR: Klassieke spoorkaartjes

door Gerrit van Straaten

Tot voor veertig jaar maakte de NS gebruik van kleine kartonnen vervoerbewijzen, de zogenoemde Edmondsons. Deze standaardformaat kaartjes zijn wereldwijd in gebruik (geweest). De deelcollectie Spoorwegvervoerbewijzen
van de NVBS-Railverzamelingen (SNR) bevat duizenden spoorkaartjes, waaronder heel veel Edmondsons vanaf
circa 1865.

Plaatskaartenkantoor met grote AEGmachines in station Den Haag HS; 1979. Foto: Bert van der Kruk.