Op de Rails – 2017 – nr. 8 (augustus)

Zestig jaar Benelux

door Gerrit Nieuwenhuis

Een trek-duwtrein van de tweede generatie Benelux-materieel met het stuurstandrijtuig voorop en geduwd door de NMBS 2558, rijdt op 4 augustus 1978 op het ′luchtspoor′ door Rotterdam Blaak. Foto: Bart van ′t Grunewold.

Op 29 september 2017 is het zestig jaar geleden dat de eerste Beneluxtrein met doorgaande tractie tussen Amsterdam en Brussel ging rijden. De Beneluxdienst is tot op de dag van vandaag een niet weg te denken en succesvolle treinverbinding in Nederland en België ondanks regelmatige vertraging en uitval van treinen. In dit artikel een terugblik op de historie van het materieel dat in deze verbinding werd ingezet.

Het materieel type 1917 van de ESM

door Wim Beukenkamp

De Tempeliersstraat in Haarlem op 29 juni 1936. Rechts een Beijnes-tramstel met de weer tot normale motorwagen verbouwde A259 en de B252 of B253 plus een onbekende motorwagen op weg naar Amsterdam. Links de oude ENET Ceintuurlijn-motorwagen A52 op de tussendienst naar Aerdenhout en Bentveld. Foto: collectie Stichting NVBS Railverzamelingen.

In 1916 bestelde de Electrische Spoorweg Maatschappij (ESM) voor de dienst op de tramlijn Amsterdam – Haarlem – Zandvoort bij Beijnes in Haarlem een markante serie rijtuigen. Officieel stonden deze te boek als het materieel type 1917, maar ze werden bekend als de Beijneswagens of, door hun vorm, de Pannenbroden. Hun comfort was ongekend. Bijna veertig jaar vormden ze het gezicht van de dienst Amsterdam – Haarlem – Zandvoort. Het is deze maand exact zestig jaar geleden dat er met de opheffing van deze tramlijn op 31 augustus 1957 een einde aan de inzet van dit materieel kwam.

Het spoor naar de IJsselcentrale

door Sicco Dierdorp

Op 24 september 2016 vormt de elektriciteitscentrale bij Harculo het decor voor VIRM 9591 die onderweg is van Roosendaal naar Zwolle. De twee schoorsteenpijpen die de centrale na 1998 nog had, stonden toen nog overeind. Daarvoor waren het er zelfs vijf.Foto: Sicco Dierdorp.

Op 18 maart zijn de twee resterende schoorstenen van de IJsselcentrale bij Zwolle neergehaald. Hiermee is de voortgaande ontmanteling van dit beeld-
bepalende complex voor de passant goed zichtbaar geworden. Het was na een lange periode van controverse ook het signaal dat de door eigenaar Engie gewenste afbraak nu onomkeerbaar is. In die zin was het moment van het vallen van de pijpen, kort voor het broedseizoen in de kwetsbare IJsseldelta, haast symbolisch.

De DB-Baureihen 112 en 114

door Raymond Kiès

Op 28 februari 1993 stond DR-locomotief 112 021 inBw Berlin-Rummelsburg. Erachter een vertegenwoordiger van de Baureihe 1121;het grootste uiterlijke verschil tussen de Baureihen 1120 en 1121, de frontseinen, is hier goed te zien.Foto: W. & H. Brutzer.

In OdR 2017-5 is de Baureihe 143 beschreven. Eigenlijk is dat verhaal niet compleet, want de afgeleide Baureihen 112 en 114 kwamen niet aan bod. Dat wordt bij deze goedgemaakt.