Op de Rails – 2012 – nr. 1 (januari)

Zestig jaar 1200 (vervolg); de periode na NS

door Raymond Kiès en Aad de Meij

Het was de tijd van de beginnende concurrentie op het spoor. In het goederenvervoer waren ACTS en Shortlines de eerste maatschappijen die de hegemonie van NS Cargo probeerden te doorbreken. Nieuwe vervoerders moesten op een creatieve manier aan tractiemiddelen zien te komen. Er waren nog geen leaselocomotieven en de gevestigde spoorwegmaatschappijen als NS en DB waren niet bereid uitgerangeerde locomotieven te verkopen om zodoende de concurrentie in het zadel te helpen. ACTS reed afvaltreinen tussen Groningen en Wijster en gebruikte daarvoor een 2200 van Strukton. Shortlines haalde de tractie uit Duitsland. Een aantal diesellocomotieven van Häfen und Güterverkehr Köln kreeg in Tilburg ATB ingebouwd en daardoor konden ze in Nederlandse dienst treden. Het was NS Cargo er dus alles aan gelegen de resterende tien 1200’en, die geen museumtoekomst hadden, zo snel mogelijk te laten slopen. In acht dagen tijd gingen acht 1200’en van Tilburg naar HKS Metals in Amsterdam, maar niet dan nadat de werkplaats de laatste bruikbare delen – zoals ATB-kasten – op weinig zachtzinnige wijze had verwijderd. Spoorwegliefhebbers deden de rest. Vooral de frontdeuren waren populair, omdat daarop het locnummer stond. Op 18 juli 1998 stonden de 1214 en 1218 als laatste bij de Hoofdwerkplaats Tilburg om naar HKS Metals in de Amsterdamse Westhaven te vertrekken. Maar toen…

Stoere treinen voor Amsterdamse metro

door Maurits van den Toorn

Eind november 2011 zijn in de Alstom-fabriek in Valenciennes de eerste twee nieuwe metrotreinstellen voor Amsterdam gepresenteerd. Vanaf dit najaar zullen de eerste giganten van bijna 120 meter lang in dienst verschijnen. Hoewel de nieuwe treinen uiteraard in alle opzichten veel moderner zijn dan het huidige materieel, is er bij de vormgeving aangesloten op het huidige verschijningsbeeld van de metro. Bij het begin van de aanschafprocedure in 2009 waren zes fabrikanten geïnteresseerd, waarvan er voor de definitieve selectie twee overbleven. Dat waren Alstom en het Zuid-Koreaanse Hyundai Rotem, dat hoopte met deze order toegang tot de West-Europese markt te verkrijgen. Uiteindelijk zijn in februari 2010 bij Alstom voor een bedrag van 209 miljoen euro 23 zesdelige treinstellen besteld.

Sporen door Westervoort

door V.M. Lansink en J.M. ten Broek

Westervoort kreeg zijn aansluiting op het spoorwegnet al in 1856. In dat jaar opende de Nederlandsche Rhijnspoorwegmaatschappij (NRS) de spoorlijn van Arnhem tot de Pruisische grens. Daar werd aansluiting gemaakt op de spoorlijn van Oberhausen naar de Nederlandse grens van de Cöln-Mindener Eisenbahn (CME) die in datzelfde jaar werd geopend. Hiermee was de eerste treinverbinding tussen Amsterdam en Keulen een feit. Westervoort kreeg een eenvoudig station bij kilometerpaal 97.4, juist voorbij de spoorwegovergang in de weg van Arnhem naar Emmerich. Dat station werd in 1936 gesloten, maar nu, na 75 jaar, is Westervoort terug in het spoorboekje door de opening van een nieuw station. De opening van het station op 11 december 2011 is aanleiding om de belangrijkste delen van de geschiedenis van het spoor en de bruggen over de IJssel te belichten. In Westervoort is een ongewoon groot aantal tastbare herinneringen hieraan te vinden.

Een persoonlijke keuze: de ‘top tien‘ voor tramfoto‘s in Europa

door Brian Doucet

-In september 2004 verhuisde de auteur van dit artikel van Canada naar Nederland om te studeren. Sinds die tijd heeft hij de mogelijkheid gehad om door veel Europese landen te reizen voor werk, sport, het bezoeken van vrienden en natuurlijk ook voor vakantie. Zelf zegt hij daarover: ”˜De afgelopen acht jaar heb ik trams gezien, ermee gereden en ze gefotografeerd in meer dan vijftig steden in vijftien landen. Onlangs dacht ik na over mijn favoriete fotoplekken om ze in een ‘top tien’ te zetten. Dat was geen makkelijke opgave. Enkele locaties waren duidelijk en enkele steden moesten er wel in, maar naarmate ik er langer over dacht, kwamen er tientallen locaties bij me op waar ik met plezier heb gefotografeerd. Uiteindelijk lukte het (met een paar aanpassingen op het laatste moment – Praag is een slachtoffer van deze last minute switch) een lijst van mijn tien favoriete locaties te maken.

Op rails door Maleisië

door Ciril van Hattum

Maleisië beschikt over een bescheiden spoorwegnet, maar wel al tijden met een internationale verbinding, tamelijk bijzonder in dit deel van de wereld. Na jaren van betrekkelijke rust gaat de modernisering momenteel snel, vooral in Klang Valley, het gebied rond de hoofdstad Kuala Lumpur. Trams kent het land niet, maar in korte tijd zijn in de hoofdstad zeer verschillende en interessante andere vormen van openbaar vervoer gerealiseerd.
De Britten die het bestuur in 1824 van de Nederlanders overnamen, lieten er de eerste spoorlijnen aanleggen: het begon in 1885 met een lijn tussen Taiping en Port Weld in de noordelijke staat Perak, twaalf kilometer lang. Het fraaie houten station van Taiping uit de beginjaren is nog steeds in gebruik. Men koos voor meterspoor omdat toen al het vermoeden bestond dat er ooit via Thailand een verbinding zou komen met de metersporige lijnen in de ko­loniën Brits-Indië en Birma. Deze eerste lijn was primair bestemd voor goe­derenvervoer: tinerts uit de mijnen, dat naar de haven moest worden gebracht.