De geschiedenis van de ‘Plan D’-rijtuigen

Het park stalen rijtuigen was na de oorlog zodanig uitgedund dat bij Beijnes en Werkspoor 70 rijtuigen werden besteld, bekend onder de naam ‘Plan D’. De turquoise rijtuigen gingen dienst doen achter de in de jaren vijftig geleverde nieuwe elektrische locomotieven. De wat oudere NVBS-ers zullen mooie herinneringen hebben aan deze karakteristieke rijtuigen, waarvan de AB 7709 en de RD 7659 nog in het Spoorwegmuseum te zien zijn.

In 2020 was het 70 jaar geleden dat de eerste rijtuigen in dienst kwamen. Ingaande de winterdienstregeling 1978 kwam er een einde aan de inzet van ‘Plan D’. Op 1 oktober 1978 werd door de NVBS een imponerende afscheidsrit gereden en initiatiefnemer en organisator Peter van der Vlist vertelt deze avond aan de hand van vele foto’s over deze bijzondere rit, over de voorbereidingen en het overleg over de vele logistieke knelpunten. Het was namelijk een bijzondere rit met een variëteit aan types trekkrachten (waaronder stoom) voor de uit zeven rijtuigen bestaande Plan D-trein.

Om toch het historische aspect van dit karakteristieke materieel, dat in de hoogtijdagen tot ver in Europa te zien was, te belichten komen ook vele facetten uit de beginperiode aan de orde. Behalve van de bouw bij Werkspoor worden ook vele fraaie foto’s getoond uit de jaren 1950 – 1970 met soms indrukwekkende treinsamenstellingen van alleen Plan D-rijtuigen. Uiteraard wordt ook gesproken over het verblijf bij de Stoomstichting Nederland en het ‘tweede leven’ in de Beneluxdienst.

Maar ook wordt ingegaan op het herstel van de AB 7709 in Amersfoort. En natuurlijk komt ook restauratie van het enige overgebleven restauratierijtuig (WRD 7659) aan de orde waarvan met fraaie foto’s de voortgang kan worden getoond. Het rijtuig is sinds juni 2020 weer in volle glorie te zien in het Spoorweg­museum.

Lees ook Restauratie van een restauratierijtuig in NVBS Actueel, juni 2019.